Eén blokkade, drie perspectieven
Gister waren we weer met veel mensen van Christian Climate Action op en naast de A12 om actie te voeren tegen de 30 miljard aan fossiele subsidies. Hieronder staan de verhalen van drie van onze activisten. Deze kleine persoonlijke raamvertelling laat zien hoe verschillend je een actie kunt ervaren, maar ook dat we geloven in hetzelfde doel.
Lieke: The Day After
Ik word wakker en ik heb gedroomd. Tenminste, zo voelt het eerst. Uit mijn slaapkamerraam zie ik de bloeiende kastanjeboom in de stille straat. De kerkklok slaat acht uur, het dorp rekt zich uit of draait zich nog eens lekker om in bed. Het is Pinksterzondag, dé dag voor een sloom ontbijt en daarna lekker eropuit. Ik ben even in de war. Wat is echt en wat niet? De klimaatcrisis heb ik zeker niet gedroomd (ook al denk ik soms, als alle ellende en de schijnbare uitzichtloosheid me overvalt: in een nachtmerrie zou dit het punt zijn waar je wakker wordt). Maar de flitsen van beelden en geluiden die door mijn hoofd buitelen, van waterkanonnen, muziek, politieschilden, dansende mensen, joelende mensen, schreeuwende mensen, sirenes, strandballen, opblaaskrokodillen, demonstratiebordjes, regenponcho’s… Die voelen als flarden van mijn nachtelijke hersenspinsels. Terwijl ik gisteren toch écht in Den Haag op de A12 gestaan heb bij de actie tegen fossiele subsidies.
Mist
Dat licht onwezenlijke gevoel had ik gisteren ook al, en ik ben het gaan herkennen als iets dat voor mij (en ik weet ook voor anderen, met name voor meer introverte actievoerders) blijkbaar bij demonstraties hoort. De spanning, maar vooral de grote hoeveelheid mensen, geluiden en indrukken leggen een soort subtiele mist over me heen. Daardoor reageer ik wat stoïcijnser dan anders. Van tevoren had ik uitgekeken naar de gebedsmomenten met Christian Climate Action, maar als ik heel eerlijk ben, deed het me op het moment zelf vrij weinig. Ik was teveel bezig met wat er allemaal gebeurde en ging gebeuren om met mijn aandacht nog naar binnen en naar boven te kunnen keren. Eén momentje lukte het: toen we in een stille straat voorafgaand aan de actie met de hele groep het Onze Vader baden, ik met het slapende dochtertje van een vriendin op mijn arm. ‘Uw wil geschiede, Uw koninkrijk kome’. Amen.
Indrukken
Er waren ook een paar andere momenten die door de mist heen braken en zijn blijven hangen. Bijvoorbeeld hoe er ineens geroepen werd, toen de wegblokkade nog geen vijf minuten bezig was: “Aan de kant! Ambulance!” Binnen tien seconden was de weg vrij, vloog er een ambulance met zwaailichten langs, en tien seconden later zaten we er weer. Wat mooi, de politie vertrouwt ons blijkbaar genoeg om een ambulance niet om te leiden maar gewoon de kortste weg te laten nemen.
Ook in dat eerste kwartier: het klimaatorkest speelde Beethoven, terwijl duizenden mensen in doodse stilte luisterden. Onheilspellende, trage klanken, maar zo mooi. Muziek werkt altijd voor mij en ook nu: een brok in mijn keel. Ik keek om me heen en zag overal tranen in ogen, helemaal toen er op de achtergrond een politiesirene doorheen loeide, als was het een klimaatalarm.
Daarna begonnen we te keuvelen. Ik zat net weer met het dochtertje van vriendin op schoot, iemand die naast ons zat voerde haar wat banaan. We genoten van de iedereen-praat-met-iedereen-sfeer, toen de politie iets omriep wat we niet goed konden verstaan. Iets over het waterkanon, dat vlak achter ons stond? Maar ze zullen toch niet nu al, en niet zonder ouderen en moeders met kinderen eerst te waarschuwen? De baby graaide lachend naar het volgende stukje banaan. Plotseling voelde ik een straal water op mijn rug en achterhoofd. Dus toch! Oh help, het kind. Ik gaf haar terug aan haar moeder, graaide naar mijn jas om over hen heen te gooien. Een nieuwe plens water, met lichamen en jassen probeerden we hen af te schermen. Het lukte om de baby redelijk droog in de kinderwagen en aan de kant te krijgen. Terwijl andere demonstranten hun zwemkleding of paraplu tevoorschijn haalden en begonnen te dansen in de ‘plaatselijke regenbuien’, stonden wij van de schrik te bekomen. Moest dat nou zo, politie?
Onwezenlijk
Dat het onwezenlijk voelde, kwam niet alleen door mijn eigen actie-mist. Zo’n dag ís ook onwezenlijk en staat bol van de contrasten. Ik maakte een foto van de kinderwagen die voor een politiebusje stond. De waterkanonnen die bedoeld waren als afschrikbeleid leverden vooral hele leuke beeldvorming op: in de media leek de actie een soort zwembadfeestje. Tegelijkertijd ging de politie bepaald niet zachtzinnig met arrestanten om. Het was een dag vol hoop: ruim zesduizend mensen die op de weg of in de steundemonstratie lieten zien dat ze willen opstaan voor een klimaatrechtvaardige samenleving, waaronder een kleine twintig collega-predikanten en voor het eerst openlijke steun van verschillende christelijke organisaties. Maar het was ook een dag met een kater: hoe lang gaat het nog duren voordat het kabinet besluit tot een stop op fossiele subsidies en eindelijk serieus werk gaat maken van klimaatbeleid?
Het meest onwezenlijke vind ik wel dit: dat we leven in zo’n bizar rare tijd dat ik, en met mij zo veel andere burgers, zich op een zonnige zaterdag genoodzaakt en geroepen voelen om een weg te gaan blokkeren, uit wanhoop en liefde voor het leven. Hoe heeft het zo ver kunnen komen?
Frits: In doen en LATEN
Op 27 mei werden we op de A-12 zittend, zingend en biddend opgepakt en in bussen naar het ADO stadion gebracht. Daarna gingen we terug naar de A-12 en alles was afgezet en ik was een beetje moe en ik vond het geweldig dat sommigen 2 x en misschien zelfs wel 3 x blokkeerden, maar voor mij was een keer de bus in, eigenlijk al wel genoeg. We gingen langzaam ons weegs en ik bleek uit te checken op het stationspleintje van Duivendrecht voor de avond mis in de Urbanus om met stilte de dag af te sluiten.
Pas de volgende dag bedacht ik mij dat ik ook na terugkomst bij de A-12 met een van onze politiewoordvoerders met de marechaussee en politie het gesprek had kunnen openen door te delen dat ik mij illegaal gekidnapt voel (ik was onder dreiging van geweld meegenomen en vervolgens ergens anders gedumpt). Dat ik met een proces verbaal wegens het blokkeren van de verkeersstroom om voor een einde aan de foute kapitaal stroom te pleiten de dag zou willen afsluiten. Hoe kan ik dat het best aanpakken? Zal ik op het kruispunt voor de A-12 gaan zitten? Zal ik een uiltje in de avondzon knappen om dan en als zij weg zijn op de A-12 te gaan zitten?
Een gemiste kans.
In doen en laten. Bij de avondmis sprak ik de schuldbelijdenis uit en had ik een aantal dingen wel op de radar, vooral in het laten valt me steeds meer op hoeveel ik tekortschiet, maar deze zag ik toen nog niet.
Gelukkig nu wel. Zo hoop ik een volgende keer toch iets ad remmer te reageren door te pogen om de dag met een proces verbaal af te sluiten om zo een kans te scheppen om ons opstaan voor het afschaffen van fossiele subsidies aan de mensen in het Openbaar Ministerie voor te leggen en wie weet later de Officier van Justitie en de rechter uit te nodigen voor het leven te kiezen door alsnog af te zien van vervolging, door vrij te spreken of door schuldig zonder straf te eisen of te oordelen.
Verder was het een prachtige dag. De bomen van de groene kathedraal waar we doorheen liepen naar de A-12 ruisten ons bemoedigend, ja, jubelend toe. Deo gratias voor al die moedige mensen die chants chantten, liedjes rapten, een deel van Beethovens 7e symfonie ten gehore brachten, Taizé liederen zongen, solidair en zorgzaam waren en al ‘We shall overcome’ zingend aangehouden/gekidnapt werden.
“Wij komen terug met nog veel meer!” was het laatste liedje dat ik hoorde toen we over het Malieveld naar het station liepen. Amen.
Jelle: Buttons, sinaasappelkoekjes, geweld en actie
Gister was ik al om kwart voor vijf wakker en ik kon met geen mogelijkheid meer in slaap komen. Hoe ik het ook probeerde, het lukte me niet om mijn brein weer tot rust te manen. En dat terwijl ik toch echt niet gespannen was, want dit zou mijn derde A12-actie worden. Of hield ik mezelf voor de gek? Het grote verschil met de actie van gister was dat ik mijn beide dochters zou meenemen op de A12. Het zou de eerste burgerlijk ongehoorzame actie van mijn jongste van 12 worden en ik vond het blijkbaar toch spannend voor haar.
Sinds we samen naar de CCA-viering bij Eindhoven Airport waren geweest is het klimaatvuur in mijn jongste ten volle aangewakkerd. Net als mijn oudste gaf ook zij aan dat ze actie wilde gaan voeren, want dit gaat toch per slot van rekening om háár toekomst! Toen we dit hoorden keken mijn lief en ik elkaar aan en probeerden de gedachte dat dit ons lieve kleine baby’tje weer eens bij te stellen. Ze groeit zo verschrikkelijk snel op. Dit is onze lieve tiener die echt een eigen mens, met een eigen krachtige mening is. Daarom besloten we haar heel goed voor te bereiden. We lieten haar een actietraining volgen en hebben veel gesprekken gehad over onze eigen ervaringen met actievoeren en gearresteerd worden. We besloten samen dat ze nog niet “arrestabel” mee zou gaan, maar verzekerden onszelf ervan dat ze toch goed voorbereid was voor het geval dat toch gebeurde.
We gingen met het hele gezin vanuit XR Deventer naar Den Haag. Niet het typische soort gezinsuitje. Ik was eigenlijk liever doorgereisd en naar het strand gegaan, maar de klimaatcrisis wacht op niemand en het verwoestende grootkapitaal ook niet. En dat grootkapitaal, daar draaide het gister om. De 30 miljard euro aan fossiele subsidies. De totale waanzin dat we in een land leven dat enerzijds een hoopvol klimaatakkoord in Parijs tekent en anderzijds onze ondergang financiert.
De avond voor de actie had ik nog de teksten en liederen voor de bezinningsmomenten voor CCA verzameld en op een webpagina gezet. Ik hoopte hier zelf nog aan deel te nemen, maar probeerde me tegelijkertijd geen vaste voorstelling te maken van het verloop van de actie. Dit bleek terecht, want de CCA-groep heb ik nooit bereikt.
We liepen richting de A12 met onze groep uit Deventer en al tijdens dit korte tochtje moesten we enorm schrikken. Een van onze groepsgenoten was gevallen en bleek een epileptische aanval te hebben. Gelukkig was er gelijk een EHBO-er ter plaatse die hem in de stabiele zijligging hield en goed voor hem zorgde. De rest van de groep liep door, maar ik zag aan mijn meiden dat ze er van geschrokken waren. Toen wij vooraan de blokkade met ons groepje een plek hadden gevonden om te gaan zitten hoorde we ook de ambulance die hem ophaalde. Niet lang daarna bereikte ons – tot enorme opluchting – het bericht dat alles goed met hem ging.
Nadat het A12-orkest Beethoven had gespeeld werden de waterkanonnen snel in stelling gebracht en de politie begon vlot met zijn gewelddadige verdediging van de status quo. Ik verliet met mijn dochters de voorkant van de demonstratie en we verplaatsen ons naar achteren, waar het hopelijk droog zou blijven. Toen we daar eenmaal waren neergestreken bij de luidsprekers met de praatjes en muziek, werden we snel verrast door een derde waterkanon dat ons de volle laag gaf. Geschrokken keek ik naar mijn dochters, maar tot mijn verbazing zag ik alleen vreugde. Onbewust namen ze het advies van Martin Luther King om ook blijmoedig (cheerfully) actie te voeren ter harte en ze waren ook wel blij met de afkoeling die het waterkanon had gebracht. Toch besloot ik om ons wat te verplaatsen zodat we verder droog bleven.
Van mijn lief kreeg ik het bericht dat ze vrij snel begonnen met arresteren en terwijl zij in de bus naar het Ado stadion werd afgevoerd luisterden wij naar de prachtige toespraken en muziek. Af en toe zag ik in de verte hoe het CCA groepje en de Laudato Si banner met de beeltenis van Franciscus van Assisi nat werden gespoten. Ik moest denken aan de zak met CCA-buttons en zelfgebakken sinaasappelkoekjes die ik nog in mijn tas had. Hoe ik de rondjes van de buttons met de hand had uitgesneden en ze had geperst, en samen met mijn jongste het deeg had gekneed. Deze zouden hen niet bereiken, want mijn broeders en zusters stonden niet alleen dicht bij het waterkanon, ze waren ook dicht bij de arrestatielinie en die wilde ik vermijden.
Het is in het klein ook wel symbolisch, dacht ik. Mijn persoonlijke – onbelangrijke – wensen voor de dag waren doorkruist, maar in het groot is de wens ook nog niet uitgekomen. De fossiele subsidies bestaan nog steeds, dus technisch gezien is ons doel niet behaald. Maar toch is er hoop! We waren met meer mensen dan ooit op de A12 en ook worden we gesteund door een steeds veelzijdiger groep. De landelijke en internationale media hebben uitgebreid over ons bericht en we hebben in saamhorigheid gezongen, geschreeuwd, gevierd en gehuild. Het tij zal keren, het vuur van de klimaatactie dat ik zie in mijn dochters is niet te stoppen en zal uiteindelijk ook onze beleidsmakers bereiken!