Paradijs op aarde: de Klimaatmars

Dit verhaal is geschreven voor de Podcast “Het verlangen geraakt te worden” van Vrijzinnig Centrum Vrijburg. Je kunt deze blogpost dus ook hier beluisteren, ingesproken door Gert van Drimmelen. De muziek die onder de podcast te horen is, is Paradise van Coldplay.

Het is 6 november, een zaterdag, en toch is de Westerkerk bomvol. “In ’s hemelsnaam! Geef de aarde door!” staat in grote letters op het spandoek dat voorin de zaal hangt. Rondom deze woorden staan de felgekleurde symbolen van zes grote levensbeschouwingen: het christelijke kruis, de islamitische halve maan, de joodse Davidsster, het hindoeïstische ohm-teken, het achtspakige dharmawiel van de boeddhisten en het juichende mensje van de humanisten. Aanhangers van al deze geloven zijn bijeen gestroomd voor een interreligieuze klimaatviering, die voorafgaat aan de Amsterdamse Klimaatmars van de Dam naar het Westerpark. Vandaag is namelijk de dag van de wereldwijde klimaatdemonstratie, die het uitschreeuwt naar de wereldleiders op de klimaattop in Glasgow.

Na het welkomstwoord van de predikant verschijnt een imam op het podium. In het Arabisch begint hij te zingen: “Bismi’llah ir-Rahman ir-Rahiem”, oftewel: “In de naam van God, de Barmhartige, de Genadevolle”. Daarop volgt een regel uit de Koran. De vertaling staat gelukkig in de liturgie: “De schepping van de hemelen en de aarde is zeker groter dan de schepping van de mensheid, maar de meeste mensen weten het niet.” Alle creaties in de natuur, zegt hij, hebben de mens niet nodig. “Ze bestaan op zichzelf en voorzien in zichzelf. Net zoals God, hij bestaat op zichzelf en voorziet in zichzelf. Maar de mens, die tussen schepper en schepping beweegt, is een afhankelijke creatie. Toch is het juist de mens die doet alsof hij God op aarde is”. Hierop volgt een lezing uit het jodendom over ‘Tikoen Olam’: herstel van de wereld. Vervolgens eentje uit het boeddhisme, inclusief een gezamenlijke meditatie. Minutenlang is het doodstil.

Gezang vult weer de kerk tijdens de bijdrage uit het hindoeïsme. In het Sanskriet zingt de jonge vrouw: “Mogen wij dezelfde doelen nastreven, mogen wij één van geest zijn. Voor die eenheid spreek ik een gebed voor ons allen uit”. Het raakt me om hier met zoveel verschillende gelovigen samen te zijn voor hetzelfde doel: om de wereld en onszelf te redden van de klimaatcrisis, en onze kinderen het grootste onheil te besparen. De bijdrage vanuit het humanisme heeft het over een ‘waardentransitie’. “Weg van het oude normaal van materialisme en ongebreidelde groei, van hard werken, stress en consumeren”. We willen naar “een nieuw normaal van rustiger leven, minder reizen, minder consumeren; en van waarden als saamhorigheid, zorgzaamheid en verantwoordelijkheid”.

Afsluitend vertelt Noor Blokhuis van Milieudefensie hoe ze, toen ze op haar achttiende theologie ging studeren, als biseksuele vrouw buiten de boot viel bij haar medestudenten. Bij de linkse politieke partij waarin ze actief was begreep men juist niet wat zíj, als theoloog, daar te zoeken had. “Klimaatactivisme, een warm hart voor religie, vrouw zijn, queer zijn; het sloot allemaal net niet lekker op elkaar aan… dacht ik.” Maar nu werkt ze voor een grote klimaatorganisatie aan een interreligieuze kerkdienst, die zich straks via het homomonument aansluit bij de Klimaatmars. Ik voel zoveel ontroering en herkenning bij haar verhaal. Wat ben ik, als vegetarische non-binaire sterrenkundige die getrouwd is met een dominee, nu dankbaar dat elk deel van mijn identiteit hier welkom is en elkaar versterkt.

Na de dienst sluiten ons we ons met enkele Vrijburgers aan bij Christian Climate Action: een groep die al jarenlang klimaatactie voert vanuit hun geloof. Ze hebben een groot spandoek bij zich: “Na ons geen zondvloed!”, en delen flyers uit met hetzelfde slogan om leden te werven. Samen bewegen we ons richting de Dam, waar de Klimaatmars weldra begint. Tienduizenden mensen hebben zich hier verzameld. Ik kijk hoe de opgeschrikte duiven in formatie door de bewolkte hemel vliegen. De zon breekt even door op de felgekleurde spandoeken en vlaggen van alle klimaatactivisten: gelovigen, wetenschappers, LGBTQ-plussers, bio-boeren, zorgmedewerkers… Ouders lopen met kleuters op hun nek; opa’s en oma’s met kleinkinderen aan de hand. Ik voel tranen in mijn ogen prikken. Een beetje van verdriet, want waarom moeten zeventig- en zevenjarigen actievoeren? Maar ook van geluk, om zoveel uiteenlopende mensen bij elkaar te zien met hetzelfde verlangen: om samen een paradijs op aarde te maken. Nooit eerder voelde dit zo dichtbij. Kunnen wij het paradijs dat zich nu hier voltrekt, ook verder de wereld in sturen? Ik hoop met heel mijn hart dat de politici in Glasgow zich iets van ons aantrekken; in hemelsnaam.

De Interreligieuze Klimaatviering is terug te kijken op Youtube: www.youtube.com/watch?v=PPNjmfXFcg8.